Antón de Marirreguera:Primer autor asturianu conocíu. Barrocu:
1-Gustu pola artificiosidá, 2-Llinguax complexu, 3-Obres de calter
relixosu, 4-Adaptaciones temes clásicos, 5- Teatro con enfotu
educativu y popular
Xosé Caveda y Nava: Espubliza la primer antoloxía de la lliteratura asturiana, gracies a ella tenemos testos de los autores dende’l sieglu XVII. La
imprenta entama n’asturies, y facilita l’asoleyamientu de les obres
d’autores asutianos qu’hasta la fecha diben en manuscritos lo que daba
munches variaciones a los orixinales.
El Surdimientu: Los autores fíxense na lliteratura europea. Nueves formes, nuevos temes: Autores
qu’entamaron a escribir nos años 70. Dende qu’entamara’l movimientu
van apaeciendo nueves xeneraciones , yá vamos pola tercer xeneración
del surdimientu. Xuan Bello, Berta Piñán, Taresa Lorences Pablo Texón, Vanesa Gutierrez,
Pin de Pría:Escribió a Nueva un pueblu de Llanes, y un pomea narrativu mui guapu entituláu Nel y Flor. Traxo
a la poesía asturiana el modernismu coles sos rimes sonores y
metáfores espresives pero nun pudo despegase de too del tema
ruralista.
Enrique García Rendueles: Fae
poesía de la primera metá del XIX siguiendo la moda del folclorismu.
Céntrase nos aspeutos rurales, el folclores, la música, la vida na
aldea. ¡Ai, gaita melguera!
Teodoro Cuesta: La
prensa desendólcase n’asturies y munchos autores escriben nos
periódicos n’asturianu pero esta llingua ta arrequexada pal
folclorismu y la creación poética, nun s’emplega pa les nocities y
opiniones.
Andalucía y Asturias: polémica en los dialectos adaluz y bable
Padre Galo: Poesía
moderna d’entamos del sieglu XX. Intimismo y lirismo, musicalidá y
nueves formes de facer poesía. Ye contemporáneu de Pin de Pría.
De Cadavedu, percorrió’l mundu y como falaba un montón de llingües tornó poemas al astuianu del alemán, xaponés…
Sieglu XVIII: Los
illustraos, ente ellos Gaspar Melchor de Xovellanos esmolécense pola
llingua y entame una academia de les bones lletres y el diccionariu
etimolóxicu asturianu. Xosefa de Xovellanos, primera poetisa asturiana con ciertu calter social.